Khu dân cư Lộ Cương thuộc địa bàn phường Tứ Minh – T.P Hải Dương, trước đây nghề làm bánh đa chỉ là một nghề phụ của người dân Lộ Cương, theo thời gian, làm bánh đa dần trở thành nghề chính của nhiều gia đình.
Tháng 6 năm 2022, HTX sản xuất và đóng gói bánh đa Lộ Cương được thành lập. Sự ra đời và đi vào hoạt động của HTX đã đánh dấu bước ngoặt cho sự phát triển của nghề sản xuất bánh đa truyền thống của địa phương từ nhỏ lẻ, manh mún sang hiện đại, thân thiện môi trường. HTX tiên phong đi đầu trong việc áp dụng công nghệ máy móc hiện đại, sản xuất theo quy trình khép kín. HTX đầu tư công nghệ máy móc hiện đại với tổng giá trị gần 2 tỷ đồng nên năng suất tăng cao, sản phẩm làm ra sạch sẽ, bảo đảm yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP), tiết kiệm được thời gian và nhân công lao động.
Ông Vũ Văn Thường Giám đốc HTX cho biết: trước đây, do chủ yếu làm thủ công nên các công đoạn từ ngâm gạo, xay bột, tráng bánh, phơi khô, cắt sợi đều tốn nhiều sức lao động. Đi cùng với đó là chất lượng bánh bị phụ thuộc rất nhiều vào thời tiết. các hộ sản xuất phơi bánh đa trên sân nhà và hè đường đi nên hay bị bụi bẩn, có hôm gặp trời mưa, gạo ngâm lâu không xay được sẽ ảnh hưởng đến chất lượng bánh, bột ngâm không tráng được sẽ phải đổ đi, bánh làm ra không có nắng phơi sẽ dễ gãy và có mùi hôi mốc. Cũng có khi đang phơi bánh thì trời mưa, bánh ướt phải thức đêm để sấy khô bằng bếp than củi. Cùng với đó là nguồn chất thải ngày một nhiều nhưng không có hệ thống xử lý chất thải đã gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm.
Hiện nay, không còn cảnh phải thức khuya, dậy sớm, sức người dần được thay thế bằng máy móc. Các công đoạn từ xay bột, tráng bánh, thái bánh đều được thực hiện bằng máy. Bánh đa gạo được tráng bằng máy có độ kết dẻo, mịn, dai và thơm ngon hơn so với tráng thủ công. Để làm được một tấn bánh đa gạo thành phẩm, HTX phải dùng hết khoảng 1,5 - 1,6 tấn gạo, sau khi trừ chi phí, mỗi kg bánh đa cho thu lãi 1.000 – 1.500 đồng.
Nếu như trước, các công đoạn chế biến, người dân phải sử dụng than củi sản xuất vừa làm ô nhiễm môi trường, vừa không bảo đảm năng suất thì nay, máy móc đã giải quyết khó khăn này. Song song đó, các hộ đều đầu tư xây dựng hầm biogas xử lý chất thải từ quá trình làm bánh, đồng thời tận dụng để phát triển chăn nuôi nên tình trạng hôi thối từ nước thải chứa nhiều tinh bột đã không còn. Theo ông Thường giám đốc HTX sản xuất và đóng gói bánh đa Lộ Cương: việc chú trọng đầu tư sản xuất theo hướng hiện đại đã giúp môi trường tự nhiên được cải thiện. Cơ sở sản xuất của thành viên cũng được địa phương đánh giá bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, đủ tiêu chuẩn phục vụ sản xuất theo hướng hàng hóa.
Công nhân đang đóng gói sản phẩm
Thị trường chủ yêu sản phẩm của HTX đã phân phối và bán ra trên 32 tỉnh , thành trong nước và đang hoàn thành thủ tục cấp giấy chứng nhận FDA để tiến tới sẽ trực tiếp tham gia vào thị trường xuất khẩu. Năm 2023 HTX có 2 sản phẩm : Bún Khô Miền xưa và Bánh đa Miền Xưa đạt chứng nhận OCOP 4 sao của tỉnh Hải Dương. Hiện HTX có 15 công nhân với thu nhập từ 5 – 8 triệu đồng/tháng. Qua đó, góp phần tích cực và việc nâng cao mức sống người dân trên điạ bàn và hỗ trợ tạo việc làm cho bà con nhân dân trong khu dân cư Lộ Cương và bao tiêu cho 10 máy sản xuất của làng nghề truyền thống. Hàng tháng HTX đưa ra thị trường tiêu thụ khoảng trên dưới 60 tấn bánh đa Lợi nhuận đạt 70 – 100 triệu đồng/ tháng.
Anh Vũ Văn Cường - thành viên HTX, cho biết trước đây, mỗi ngày gia đình anh tráng 200 kg gạo, từ khi sử dụng máy móc, lượng nguyên liệu tăng gấp 10 lần. Sản xuất tăng giúp HTX đáp ứng nhu cầu của khách hàng trong và ngoài nước.
Từ khi tham gia HTX, các hộ thành viên có thêm điểm tựa, tự tin sản xuất. HTX đã nâng cấp và giúp thành viên hoàn thiện xưởng sản xuất, giúp đỡ tìm đầu vào nguyên liệu cũng như tiêu thụ sản phẩm với mức giá cạnh tranh. Nhiều thành viên nay có cơ sở sản xuất khang trang và yên tâm phát triển kinh tế, gắn bó với nghề.
Đăng Hải