Chương trình “Mỗi xã, phường một sản phẩm” (tiếng Anh là One commune, one product- viết tắt là OCOP) là mô hình được học tập từ phong trào “Mỗi làng một sản phẩm của của Nhật Bản” (tiếng Anh là One village, one product- viết tắt là OVOP), phong trào này được triển khai đầu tiên ở Nhật bản từ thập niên 70 của thế kỷ trước và đã mang lại nhiều lợi ích người dân.
Để tiếp tục triển khai có hiệu quả Quyết định số 490/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 07/5/2018 về Phê duyệt Chương trình mỗi xã một sản phẩm giai đoạn 2018-2020, định hướng đến năm 2030. Trên cơ sở đó, tỉnh Hải Dương triển khai xây dựng Đề án "Mỗi xã một sản phẩm tỉnh Hải Dương giai đoạn 2018-2020, định hướng đến năm 2030" (OCOP), hàng năm UBND tỉnh đều ban hành Kế hoạch triển khai đề án theo từng năm từ năm 2019 đến nay. Theo kế hoạch này, UBND tỉnh hải Dương sẽ hỗ trợ kinh phí thưởng cho các sản phẩm đạt từ 3 sao trở lên nhằm khuyến khích, động viên các chủ thể tham gia Chương trình OCOP tỉnh Hải Dương, tạo phong trào sâu, rộng trong nhân dân về chương trình. Cụ thể sẽ hỗ trợ kinh phí thưởng cho các sản phẩm OCOP tỉnh Hải Dương đạt từ 3 sao trở lên. Theo đó, sản phẩm đạt 5 sao từ Chương trình OCOP tỉnh Hải Dương sẽ được thưởng 30 triệu đồng/sản phẩm; sản phẩm đạt 4 sao được thưởng 20 triệu đồng/sản phẩm; sản phẩm đạt 3 sao được thưởng 10 triệu đồng/sản phẩm.
Cũng theo kế hoạch, UBND tỉnh Hải Dương sẽ hỗ trợ khảo sát, tư vấn xây dựng hồ sơ, tem bì nhãn mác, truy xuất nguồn gốc, xúc tiến thương mại… cho 1 sản phẩm hoàn chỉnh; Hỗ trợ kinh phí để thực hiện xác lập quyền sở hữu trí tuệ; hỗ trợ để duy trì và phát triển thương hiệu, nhãn hiệu, mã số, mã vạch, tem truy xuất nguồn gốc, hỗ trợ xây dựng hồ sơ công bố chất lượng, kiểm tra chất lượng dinh dưỡng và an toàn vệ sinh thực phẩm cho các sản phẩm đăng ký tham gia Chương trình OCOP tỉnh Hải Dương (70 cơ sở); Hỗ trợ hoàn thiện quy cách đóng gói, thiết kế, in bao bì, nhãn mác cho các chủ thể sản xuất có sản phẩm tham gia Chương trình OCOP (30 cơ sở).
Thời gian qua, chương trình OCOP tỉnh Hải Dương đã đạt được những kết quả tích cực, góp phần tạo bước đột phá, thúc đẩy sự phát triển kinh tế khu vực nông thôn, tạo sức bật phát triển kinh tế trên phạm vi toàn tỉnh. Đến nay, Hải Dương có 351 sản phẩm OCOP, bao gồm 118 sản phẩm OCOP 4 sao, 231 sản phẩm OCOP 3 sao. Có 2 sản phẩm tiềm năng 5 sao là bánh đậu xanh rồng vàng Hoàng Gia và vải tươi Queen Thanh Ha Lychee đang đề nghị Trung ương công nhận. Các sản phẩm được công nhận OCOP thuộc nhóm thực phẩm, đồ uống, thủ công mỹ nghệ, thảo dược, văn hoá, du lịch. Các HTX trên địa bàn tỉnh cũng đã tích cực hưởng ứng Chương trình này. Cụ thể:
Năm 2021, có 10 HTX đăng ký và được phê duyệt 11 sản phẩm OCOP , trong đó có 02 sản phẩm 4* và 09 sản phẩm 3*;
Năm 2022, có 23 HTX đăng ký và được phê duyệt 29 sản phẩm OCOP , trong đó có 04 sản phẩm 4* và 25 sản phẩm 3*;
Năm 2023, có 29 HTX đăng ký và được phê duyệt 37 sản phẩm OCOP , trong đó có 08 sản phẩm 4* và 29 sản phẩm 3*.
Từ năm 2021 – 2023, tống số đã có 58 HTX đăng ký và được phê duyệt 77 sản phẩm OCOP, trong đó có 14 sản phẩm 4* và 63 sản phẩm 3* (chiếm 22% tổng sản phẩm OCOP toàn tỉnh tại thời điểm hiện nay)
Các HTX sau khi được cấp Chứng nhận sản phẩm OCOP cho sản phẩm của mình đã thúc đẩy có hiệu quả việc xây dựng thương hiệu và tiếp cận, phát triển thị trường trong và ngoài tỉnh thông qua các Chương trình xúc tiến thương mại của Liên minh HTX, Sở Công thương, Sở Nông nghiệp tỉnh. Cụ thể:
Năm 2023, sản phẩm mắm cáy của HTX NN sạch Kim Thành – huyện Kim Thành được xếp hạng OCOP 3*. Từ khi có Chứng nhận OCOP, ông Nguyễn Tiến Dư – Giám đốc HTX đã tích cực tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại trong và ngoài tỉnh theo Chương trình của Liên minh HTX tỉnh, Sở công thương, UBND huyện Kim Thành ... nên sản phẩm Mắm cáy Hải Dương của HTX Nông nghiệp sạch Kim Thành đã nhanh chóng được người tiêu dùng đón nhận. Sản phẩm hiện được bán ở nhiều cửa hàng tiện lợi, siêu thị trong tỉnh Hải Dương và cả các tỉnh, thành phố khác, như Hải Phòng, Quảng Ninh, Hà Nội... Trung bình mỗi năm, HTX của ông Dư chế biến từ 6 – 8 tấn cáy nguyên liệu với khoảng 7.500 lít mắm cáy. Giá bán trung bình từ 150.000 - 250.000 đồng/lít. Trừ chi phí, mỗi năm HTX thu lãi từ 260 - 310 triệu đồng.
Sản phẩm mắm cáy Hải Dương của HTX NN sạch Kim Thành tham gia Hội chợ xúc tiến thương mại tại Hải Phòng
HTX nông sản sạch Thành Nhàn – TX Kinh Môn với sản phẩm bột sắn dây có chứng nhận OCOP 4* đã thay đổi công nghệ sấy bột ướt bằng buồng lạnh, cải tiến mẫu mã bao bì đóng gói, tích cực tham gia các Hội chợ xúc tiến thương mại trong nước đã thu được kết quả tích cực, giá bán bột sắn dây thành phẩm đạt 150.000 đ – 180.000 đ/kg, doanh thu bình quân hiện nay đạt 200 – 300 triệu đồng/tháng.
HTX Cocofood với chuỗi các cửa hàng chuyên bán các loại sản phẩm rau, củ, quả, thịt, cá, trứng ... đạt chứng nhận OCOP của tỉnh, HTX đagn cung cấp ra thị trường gần 400 mã hàng các các sản phẩm OCOP trong và ngoài tỉnh, trong đó có hơn 150 mã hàng là sản phẩm OCOP chủ lực của các DN, HTX nông nghiệp của tỉnh. Với những sản phẩm OCOP có uy tín và chất lượng được khách hàng tin tưởng, doanh thu của HTX đã tăng thêm 30% so với cùng kỳ năm trước, mỗi tháng doanh thu bình quân đạt 800 triệu đồng.
Trong thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh sẽ tiếp tục hỗ trợ các HTX thành viên có sản phẩm OCOP mở rộng thị trưởng hơn nữa thông qua các Chương trình hỗ trợ như: Nâng cao năng lực cán bộ quản lý HTX thông qua tập huấn, mời các HTX tham gia các Hội chợ xúc tiến thương mại trong và ngoài tỉnh, giúp các HTX tiếp cận vốn vay ưu đãi để phát triển sản xuất ...
Thanh Tùng
Phòng Thông tin tuyên truyền – Liên minh HTX tỉnh