Để hiểu rõ hơn về Chương trình 503, phóng viên Cổng Thông tin điện tử VCA đã có buổi phỏng vấn Phó Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam Nguyễn Mạnh Cường, thành viên Ban chỉ đạo, Tổ trưởng Tổ công tác điều hành Chương trình, chỉ đạo thực hiện các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam về Chương trình 503.

Phóng viên: Thưa ông, dịch Covid-19 kéo dài, bà con nông dân gặp nhiều khó khăn trong tiêu thụ nông sản cũng như khó khăn trong sản xuất kinh doanh, Liên minh Hợp tác xã đã có những hỗ trợ các HTX thích ứng với tình hình dịch bệnh như thế nào?

Phó Chủ tịch Nguyễn Mạnh Cường: Cơ quan Liên minh Hợp tác xã Việt Nam với chức năng bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho thành viên, thời gian qua, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến hết sức phức tạp, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã chỉ đạo toàn hệ thống phát huy sức mạnh của đoàn kết, phát huy tinh thần hợp tác, chung tay cùng với cả hệ thống thực hiện tốt chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch bệnh Covid-19 từ Trung ương đến địa phương, thực hiện tốt mục tiêu kép đó là phòng chống dịch có hiệu quả, đồng thời vừa duy trì thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể (KTTT), HTX.

Một số các biện pháp có thể kể đến như:

Một là, chỉ đạo cho toàn hệ thống, thực hiện nghiêm túc các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong phòng chống Covid-19.

Hai là, đối với Liên minh Hợp tác xã tỉnh/thành phố, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đề nghị thường xuyên theo dõi, nắm sát tình hình, đặc biệt là những khó khăn vướng mắc, những thiệt hại mà HTX, THT, Liên hiệp HTX chịu ảnh hưởng của Covid-19. Trên cơ sở đó tổng hợp, báo cáo, đề xuất với Chính quyền, địa phương để có giải pháp hỗ trợ. Cùng với đó là báo cáo Liên minh Hợp tác xã Việt Nam tổng hợp trên toàn hệ thống, báo cáo với Chính phủ để có những giải pháp hỗ trợ kịp thời.

Đồng thời, chúng tôi cũng chỉ đạo Liên minh Hợp tác xã tỉnh/thành phố, huy động những nguồn lực tại chỗ, với tinh thần tương thân tương ái, tinh thần hợp tác giữa các cơ sở HTX trên địa bàn tỉnh, hỗ trợ, hợp tác lẫn nhau trong sản xuất.

Ba là, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đề nghị các Liên minh Hợp tác xã tỉnh/thành phố huy động đóng góp của cán bộ Công nhân viên chức, đóng góp của các cơ sở kinh tế tập thể, HTX và các đơn vị liên kết đóng góp cho quỹ ủng hộ phòng chống dịch Covid-19.

Bốn là, theo thống kê, đến 90% các HTX, THT, LH HTX doanh thu và lợi nhuận đều bị sụt giảm. Trong đó 50% bị ngưng trệ sản xuất, đứng trước nguy cơ bị giải thể, theo đó, người lao động cũng bị ảnh hưởng đến việc làm. Nhằm giúp các HTX, THT, Liên hiệp HTX khắc phục khó khăn, chúng tôi đã giao việc cụ thể đối với Trung tâm Phát triển thương mại - đầu tư và Trung tâm xúc tiến thương mại và đầu tư. Đây là hai đơn vị sự nghiệp của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam có khả năng xúc tiến thương mại, tại đây, hai Trung tâm này sẽ liên kết với các đầu mối tiêu thụ từ chợ truyền thống, chợ đầu mối, các hệ thống siêu thị, các doanh nghiệp chế biến liên quan đến xuất khẩu để kết nối với HTX trong lĩnh vực tiêu thụ. Cùng với đó, chúng tôi cũng chỉ đạo các đơn vị khoa học công nghệ, làm tốt công tác chuyển giao công nghệ, giúp các HTX duy trì sản xuất.

Năm là, với quỹ hỗ trợ phát triển HTX, chúng tôi thực hiện theo hai hướng: (1) tái cơ cấu lại kì hạn nợ, giãn nợ cho HTX đang vay vốn của quỹ gặp nhiều khó khăn; (2) Tiếp tục cho vay các HTX gặp khó khăn trong bối cảnh dịch Covid-19 để tái sản xuất.

Phóng viên: Với Chương trình 503 kết nối cung cầu tiêu thụ nông sản do các HTX, THT sản xuất, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam có vai trò như thế nào để kết nối cung - cầu đạt hiệu quả cao, thưa Ông?

Phó Chủ tịch Nguyễn Mạnh Cường: Ngày 4/8, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã ban hành Chương trình 503 với tinh thần là sự vào cuộc của cả hệ thống Liên minh Hợp tác xã Việt Nam từ Trung ương đến địa phương nhằm đẩy mạnh kết nối cung cầu, tiêu thụ sản phẩm cho các HTX, THT, LH HTX. Đồng thời, đóng góp tích cực vào việc cung ứng lương thực thực phẩm, mặt hàng thiết yếu cho người dân ở địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội, đặc biệt là TP Hồ Chí Minh, Hà Nội và các tỉnh phía Nam.

Trong đó chúng tôi xác định 4 nhiệm vụ cần thực hiện ở chương trình này.

Thứ nhất, nắm bắt kịp thời nhu cầu hỗ trợ của HTX, THT.

Thứ hai, kết nối với các kênh tiêu thụ khác nhau, cả trong và ngoài nước. Một trong những kênh tiêu thụ trụ cột chính của Chương trình 503 là hệ thống siêu thị SaigonCo.op mart. Kênh tiêu thụ này sẽ kết nối ba miền trong cả nước, hỗ trợ các thủ tục hành chính cho các HTX, tổ hợp tác đưa sản phẩm vào hệ thống siêu thị trên toàn quốc.

Thứ ba, kết nối các đầu mối vận tải, logictics cho chương trình.

Thứ tư, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã xây dựng cổng thông tin điện tử kết nối cung cầu cho các HTX, tên miền là: lmhtxmart.com.vn. Hiện nay cổng đang vận hành và liên tục cập nhật giữa bên bán, bên mua và bên vận chuyển để kết nối cùng nhau.

Thứ năm, tổng hợp báo cáo kịp thời về Thường trực Liên minh Hợp tác xã Việt Nam có chỉ đạo kịp thời.

Bên cạnh đó, nhằm mục đích kết nối sâu hơn giữa các đơn vị, sắp tới chúng tôi sẽ tổ chức các hội nghị trực tuyến kết nối các đơn vị tham gia vào chương trình. Tại hội nghị, các HTX, THT sẽ phản ánh nhu cầu tiêu thụ. Các đơn vị tiêu thụ sẽ hướng dẫn các HTX các quy trình để có thể đưa sản phẩm đi tiêu thụ, phương thức thanh toán…

Phóng viên: Thưa ông, vừa qua Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Điều lệ Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, những điểm mới tại Điều lệ này sẽ tiếp tục góp phần như thế nào trong thời gian tới cho sự phát triển khu vực KTTT, HTX, nhất là trong thời điểm các HTX, THT gặp nhiều khó khăn như hiện nay?

Phó Chủ tịch Nguyễn Mạnh Cường: Thứ nhất, có thể nói rằng điều lệ mới vừa ban hành theo Quyết định 1328/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt Điều lệ Liên minh Hợp tác xã Việt Nam. Đây là kim chỉ nam, là cơ sở pháp lý hết sức quan trọng tổ chức hoạt động của hệ thống Liên minh Hợp tác xã Việt Nam. Mặt khác khẳng định tính nhất quán, quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước đối với vai trò, vị trí của kinh tế tập thể, HTX.

Thứ hai, Điều lệ (sửa đổi) khẳng định tính thống nhất của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam từ Trung ương đến địa phương, từ đó có điều kiện để huy động nguồn lực trên cả hệ thống, gần 2000 cán bộ viên chức, hơn 8 triệu thành viên, khoảng hơn 30 triệu lao động vừa trực tiếp, vừa gián tiếp. Tôi cho rằng đây là những điều kiện thuận lợi để có thể huy động được nguồn lực trên cả hệ thống, hỗ trợ thúc đẩy khu vực KTTT, HTX.

Thứ ba, Điều lệ làm rõ hơn quan điểm chủ trương của Đảng, mà trực tiếp là Kết luận số 70-KL/TWcủa Bộ chính trị và Thông báo số 158-TB/TW, ngày 02/01/2020 của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Kết luận số 102-KL/TW của Bộ Chính trị về hội quần chúng trong tình hình mới. Điều lệ (sửa đổi) khẳng định rõ hơn về vai trò, vị trí Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, trong hệ thống chính trị trong việc thúc đẩy phát triển KTTT, HTX, khẳng định rõ Liên minh Hợp tác xã là một tổ chức do Đảng và Nhà nước giao việc, đóng vai trò nòng cốt trong việc thúc đẩy phát triển KTTT, HTX là tổ chức vai trò cầu nối của Đảng và nhà nước với khu vực KTTT, HTX.

Thứ tư, Điều lệ (sửa đổi) cũng giao cho Liên minh Hợp tác xã Việt Nam một chức năng nhiệm vụ mới, đó là “chăm lo” cho các thành viên. Cụ thể Điều lệ nêu rõ “Liên minh Hợp tác xã Việt Nam là tổ chức đại diện chăm lo bảo vệ, quyền và lợi ích hợp pháp của các thành viên”. Việc quy định như vậy, tôi cho rằng hoàn toàn phù hợp với bản chất của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, phản ánh đúng bổn phận, sứ mệnh, của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam trong việc chăm lo, tư vấn, tập hợp, liên kết, hỗ trợ phát triển thành viên.

Phóng viên: Xin cảm ơn Ông.