Hiệu quả nghề nuôi ong lấy mật ở Kinh Môn

Phát huy những giá trị và lợi thế vốn có, HTX Nuôi ong mật rừng Kinh Môn đã thành lập. Nghề nuôi ong mật đã và đang mang lại hiệu quả kinh tế cao cho các thành viên của HTX nuôi ong mật rừng Kinh Môn.

Hiệu quả

Hơn 30 năm gắn bó với nghề nuôi ong nhưng chưa khi nào cụ Nguyễn Văn Thụy ở xã An Sinh phấn khởi như bây giờ. Từ khi tham gia HTX nuôi ong mật rừng Kinh Môn cụ được gặp gỡ, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm với nhiều hộ nuôi ong khác trong vùng. Cụ Thụy cũng là thành viên nuôi ong cao tuổi nhất của HTX. Với hơn 30 năm kinh nghiệm nên cụ nắm vững cách nuôi cũng như thời điểm nào thu mật được chất lượng tốt nhất. Cụ Thụy cho biết từ tháng 3 đến tháng 8, khi các loại hoa trên dãy An Phụ nở rộ cũng là lúc mùa ong sinh sôi. Ở đây có nhiều loại hoa cho mật tốt như bạch đàn, vải, nhãn... Với 30 đàn ong được đặt ngay trong vườn nhà, mỗi năm cụ thu khoảng 300 lít mật ong, với giá bán từ 250.000 - 300.000 đồng/lít, cụ thu lãi gần 100 triệu đồng.

Theo ông Trần Văn Xô, Phó Giám đốc HTX nuôi ong mật rừng Kinh Môn, nghề nuôi ong không đòi hỏi vốn đầu tư lớn, việc chăm sóc không vất vả nhưng phải cẩn thận, tỉ mỉ mới có thể nắm được đặc tính để phát triển đàn ong. Thông thường, mùa thu hoạch mật ong chỉ kéo dài 6 tháng mỗi năm, vì từ tháng 8 trở đi sẽ không quay mật nữa mà lúc này là thời điểm dưỡng ong. Trong quá trình quay mật phải giữ lại một lượng mật để dự trữ thức ăn cho ong qua hết mùa đông chứ không quay hết, có như thế ong mới khỏe và sống lâu. Vị trí đặt tổ ong phải ở nơi cao ráo, sạch sẽ và có nguồn thức ăn tự nhiên dồi dào.

HTX còn thường xuyên liên kết với Khoa Côn trùng của Học viện Nông nghiệp để tổ chức các buổi tập huấn nâng cao kỹ thuật nuôi cho các thành viên. Nhờ tuân thủ kỹ thuật nuôi ong theo quy trình VietGap nên đàn ong của các thành viên đều phát triển tốt, chất lượng mật ong được nâng cao. Trung bình, mỗi năm, ong mật cho thu 2 vụ với 14 lít mật, trừ chi phí người nuôi thu lãi từ 2 - 2,5 triệu đồng/thùng ong.

  Người nuôi ong thu lãi từ 2 - 2,5 triệu đồng/thùng/vụ

Xây dựng thương hiệu

Với diện tích rừng tự nhiên lên đến hơn 1.200 ha rừng, thị xã Kinh Môn là địa phương tập trung nhiều hộ nuôi ong mật nhất tỉnh. Nhằm khai thác những lợi thế và phát huy hiệu quả đã có, năm 2019, HTX Nuôi ong nội rừng Kinh Môn được thành lập. Đây không chỉ là "mái nhà chung" của những người nuôi ong mật trên địa bàn thị xã Kinh Môn mà còn của các hộ nuôi ong ở Kim Thành, Thanh Hà. Hiện số lượng thành viên của HTX đã tăng lên 51 hộ với khoảng 1.500 thùng ong mật.

Nghề nuôi ong ở Kinh Môn có nhiều lợi thế để phát triển, mang lại giá trị kinh tế cao, ổn định, giải quyết việc làm cho nhiều lao động địa phương. Mật ong cũng là một trong những đặc sản của thị xã được lựa chọn xây dựng sản phẩm OCOP giai đoạn 2016-2020. Mặc dù chất lượng mật bảo đảm nhưng chưa được nhiều người tiêu dùng trong cả nước biết tới. Đây là khó khăn lớn nhất của HTX. Năm 2020, thông qua Liên minh HTX tỉnh, HTX Nuôi ong mật rừng Kinh Môn đã được Liên minh HTX Việt Nam hỗ trợ theo Đề án "Xây dựng mô hình HTX sản xuất kinh doanh gắn với Chuỗi giá trị". Theo đó, HTX được hỗ trợ 30% kinh phí để mua hạ thủy phẩn và phá kết tinh. Đồng thời, được hỗ trợ toàn bộ việc in nhãn hiệu, logo sản phẩm, mã vạch... nhằm mở rộng thị trường.

Trước đây, các thành viên HTX đều quay, vắt mật bằng dụng cụ thô sơ nên còn nhiều tạp chất, mật được đóng chai vẫn nổi bọt và có ga nên chất lượng không cao, chưa bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Hiện nay, các hộ đều sử dụng máy quay ly tâm để tách mật, tỷ lệ mật thất thoát bằng không. Sau khi được tách, mật được xử lý qua máy hạ thủy phần để tách nước, diệt các loại nấm mốc, phá kết tinh. Cuối cùng, được đóng chai và dán tem nhãn và đưa ra thị trường. Nhiều sản phẩm mật ong của HTX đã có mặt tại các hội chợ xúc tiến trong và ngoài tỉnh và được người tiêu dùng đánh giá cao. Ông Nguyễn Đức Thả, Giám đốc HTX nuôi ong mật rừng Kinh Môn cho biết: "Sản phẩm mật của HTX hoàn toàn khai thác từ tự nhiên, trong mật có nhiều loại vitanin và khoáng chất giúp tăng cường sức khỏe. Để kiểm soát chất lượng mật, lãnh đạo HTX sẽ kiểm tra đột xuất quy trình nuôi ong của các thành viên. Hộ nào đạt tiêu chuẩn sẽ được cấp mã vạch riêng để tiện truy xuất nguồn gốc. Hiện đang trong giai đoạn mở rộng thị trường nên các sản phẩm mật ong của HTX vẫn bán ở giá ổn định từ 100.00 - 150.000 đồng/lít mật".

Trong thời gian tới, HTX nuôi ong mật rừng Kinh Môn sẽ tiêp tục xây dựng liên kết chuỗi từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm. Đồng thời, tăng cường xúc tiến thương mại, tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu các sản phẩm của HTX đến người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh để nâng cao giá trị sản phẩm, tạo hiệu quả lớn hơn cho các thành viên trong HTX.  

                                                                                          Nguyên Khang